Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia hưởng chế độ hưu trí, tử tuất.
Đây là loại hình bảo hiểm mới, mang tính ưu việt, đặc biệt đối với lao động nông thôn và lao động tự do, bởi người tham gia được chia sẻ khó khăn, hỗ trợ thu nhập trong một số trường hợp theo luật định, có thể đảm bảo cuộc sống cho mình khi không thể tiếp tục làm việc.